Tenis ziemny to sport pełen precyzyjnych zasad i specyficznej punktacji. Poznanie struktury meczu tenisowego pomoże ci lepiej zrozumieć tę fascynującą dyscyplinę i cieszyć się oglądaniem profesjonalnych rozgrywek.
Czym jest część seta w tenisie?
W tenisie ziemnym struktura meczu jest hierarchiczna i składa się z kilku poziomów rozgrywki. Najmniejszą jednostką tej struktury jest gem, który stanowi podstawową część seta. Każdy gem to mini-rywalizacja, w której jeden z zawodników serwuje, a obaj walczą o zdobycie określonej liczby punktów.
Aby wygrać seta, zawodnik musi zazwyczaj zdobyć sześć gemów, z przewagą co najmniej dwóch nad przeciwnikiem. W krzyżówkach często pojawia się hasło „część seta w tenisie” – odpowiedzią jest właśnie „gem”, trzyznakowe słowo o fundamentalnym znaczeniu w tenisowej terminologii.
Definicja i znaczenie gema
Gem to podstawowa jednostka rozgrywki w tenisie ziemnym. To mini-mecz, podczas którego jeden z zawodników serwuje przez całą jego długość. Po zakończeniu gema następuje zmiana serwującego, co zapewnia równe szanse obu graczom.
Punktacja w gemie
- 0 punktów – „love”
- Pierwszy punkt – 15
- Drugi punkt – 30
- Trzeci punkt – 40
- Czwarty punkt – zwycięstwo w gemie (przy stanie przeciwnika max. 30)
Zasady rozgrywania seta w tenisie
Set wymaga zdobycia minimum sześciu gemów, przy czym konieczne jest uzyskanie przewagi co najmniej dwóch gemów nad przeciwnikiem. Wynik 6:4 kończy seta, ale przy stanie 6:5 gra toczy się dalej.
| Format rozgrywek | Liczba setów do wygrania |
|---|---|
| Standardowe turnieje | 2 sety (best-of-three) |
| Turnieje wielkoszlemowe (mężczyźni) | 3 sety (best-of-five) |
| Turnieje wielkoszlemowe (kobiety) | 2 sety (best-of-three) |
Równowaga i deuce w gemie
Gdy obaj zawodnicy zdobędą po 40 punktów, następuje stan równowagi (deuce). Aby wygrać gema z tej pozycji, zawodnik musi zdobyć dwa kolejne punkty. Pierwszy daje przewagę (advantage), a drugi kończy gema.
Tie-break i super tie-break
- Klasyczny tie-break – rozgrywany przy stanie 6:6, do zdobycia 7 punktów
- Super tie-break – stosowany w deblu, gra do 10 punktów
- W obu przypadkach wymagana jest dwupunktowa przewaga
Dodatkowe zasady i przerwy w tenisie
Przerwy między setami trwają zazwyczaj do dwóch minut, co pozwala zawodnikom na krótki odpoczynek przy jednoczesnym zachowaniu tempa gry. System tie-breaków skutecznie zapobiega przedłużającym się setom, czyniąc rywalizację bardziej przewidywalną czasowo.
Zmiana stron i przerwy w trakcie meczu
Zmiana stron w tenisie odbywa się po każdym nieparzystym gemie w secie (pierwszym, trzecim, piątym) oraz po zakończeniu każdego seta. System ten gwarantuje sprawiedliwy podział warunków atmosferycznych między zawodnikami, szczególnie w kontekście słońca i wiatru. Podczas standardowej zmiany stron zawodnicy mają 90 sekund na regenerację, nawodnienie lub konsultację z trenerem w turniejach dopuszczających coaching.
- 20-25 sekund – dozwolony czas między wymianami
- 90 sekund – przerwa podczas zmiany stron
- Przerwa medyczna – dostępna w przypadku kontuzji
- Przerwa techniczna – możliwa przy wymianie sprzętu lub garderoby
- Przerwa sędziowska – wprowadzana w sytuacjach niebezpiecznych lub przy złych warunkach
Zasady wielkoszlemowe
| Turniej | Format rozgrywek |
|---|---|
| Australian Open | Best-of-five (mężczyźni) |
| Roland Garros | Best-of-five (mężczyźni) |
| Wimbledon | Best-of-five (mężczyźni) |
| US Open | Best-of-five (mężczyźni) |
Turnieje wielkoszlemowe różnią się od standardowych zawodów ATP. Mecze męskie rozgrywane są do trzech wygranych setów, podczas gdy kobiety niezmiennie grają do dwóch wygranych setów. Każdy z turniejów może wprowadzać własne modyfikacje zasad, zwłaszcza w kwestii rozstrzygania decydujących setów. Obecnie wszystkie turnieje wielkoszlemowe stosują system tie-breaka w decydujących setach, co pozwala uniknąć wielogodzinnych pojedynków, takich jak historyczny mecz Isner-Mahut z 2010 roku (70:68 w ostatnim secie).
